ബ്രാഹ്മിണ്‍ മൊഹല്ല - സലിം അയ്യനത്ത്
ബാബ്റി മസ്ജിദ് തകര്‍ച്ചയുടെ പശ്ചാത്തലത്തില്‍ വടക്കേ ഇന്ത്യയില്‍ പഠിപ്പിക്കാനായി പോയ ഒരു മുസ്ലിം അധ്യാപകന് നേരിടേണ്ടി വന്ന തീക്ഷ്ണമായ അനുഭവങ്ങളുടെ കഥയാണ് സലിം അയ്യനത്തിന്റെ Saleem Ayyanath ബ്രാഹ്മിണ്‍ മൊഹല്ല എന്ന നോവല്‍. ഇതൊരു യാത്രയുടെ പുസ്തകമാണ്. സമാന്തരമായി പോകുന്ന രണ്ടു ട്രെയിന്‍ യാത്രകളിലാണ് ബ്രാഹ്മിണ്‍ മൊഹല്ല എന്ന നോവല്‍ ഇതള്‍ വിരിയുന്നത്. വടക്കേ ഇന്ത്യയില്‍ ജോലിക്ക് പോയിരുന്ന ഷമീം അഹമ്മദ് എന്ന ചെറുപ്പക്കാരന്‍ നാട്ടിലെത്തി വിവാഹം കഴിഞ്ഞു ഒരാഴ്ച കഴിയുന്നതിന് മുന്‍പേ ഭീകരവാദക്കുറ്റം ചുമത്തി വടക്കേ ഇന്ത്യയിലേക്ക് കൊണ്ടു പോവുകയാണ്. അതിലെ പോലീസ് ഓഫീസറോട് പറയുന്ന രൂപത്തിലാണ് കഥാവണ്ടിക്ക് പോകാനുള്ള ഒരു പാളം നിര്‍മിച്ചിരിക്കുന്നത്. ബാബ്റി മസ്ജിദ് തകര്‍ക്കപ്പെട്ടതിന് ശേഷം പ്രണയം പിരിയേണ്ടി വരുന്ന ഷമീം ഡല്‍ഹിയിലെ ഒരുസ്‌കൂളില്‍ നിയമനം കിട്ടി ജോലിക്ക് പോയിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നതും അവിടെയെത്തിയുള്ള ഓര്‍മകളെ കൂടെ കൂടിയിട്ടുള്ളതുമാണ് രണ്ടാമത്തെ പാളം. ഈ പാളങ്ങള്‍ പലപ്പോഴും കൂടിച്ചേരുന്നുണ്ടെങ്കിലും യാത്ര നിര്‍വിഘ്നം തുടരുന്നു.
തുടക്കക്കാരന്റെ യാതൊരു പതറിച്ചയുമില്ലാതെ കഥ പറയുന്ന നോവലിന്റെ ഈ സമാന്തര യാത്ര വായനക്കാരെ ഒരു കുറ്റാന്വേഷണനോവലിലെന്ന പോലെ ഉദ്വേഗത്തിന്റെ മുള്‍മുനയില്‍ നിര്‍ത്തുമ്പോഴും കൈകാര്യം ചെയ്യുന്ന വിഷയത്തിന്റെ ഗൗരവവും പ്രസക്തിയും ഉള്‍ക്കൊള്ളുന്ന ഒരു സാമൂഹ്യനോവലെന്ന ധര്‍മ്മം നിറവേറ്റുന്നുമുണ്ട്.
പ്രധാനമായും ആശയങ്ങളുടെ നാല് കംപാര്‍ട്‌മെന്റുകളാണ് ഈ നോവലില്‍ കാണാനാവുക. ഈ കംപാര്‍ട്‌മെന്റുകള്‍ വേര്‍തിരിഞ്ഞവയല്ല, നോവല്‍ എന്ന പൂര്‍ണ്ണതയില്‍ ആദിമധ്യാന്തം ഇഴ ചേര്‍ന്നു കിടക്കുന്നതും വായനക്കാര്‍ക്ക് ഇഷ്ടം പോലെ തിരിച്ചോ ചേര്‍ത്തോ വായിക്കാവുന്നതുമാണ് എന്നിടത്ത് അത് കൂടുതല്‍ താല്പര്യജനകമാകുന്നു.
മതസൗഹാര്‍ദ്ദം
======================================================
പ്രഥമപ്രധാനമായ ഒന്നാം കംപാര്‍ട്‌മെന്റില്‍ കയറുന്ന വായനക്കാരന്‍ ബാബ്റി മസ്ജിദ് തകര്‍ക്കല്‍ ഭാരതത്തിന്റെ ഒന്നെന്ന മനസ്സിന് ഏല്പിച്ച ആഘാതത്തെ കണ്മുന്‍പില്‍ കാണും. എല്ലാ മതസ്ഥരും ഒരേ മനസ്സായി ജീവിക്കുന്ന ഒരിടം. രാജ്യം എല്ലാവരുടെയും വീട്, എന്ന അവസ്ഥയില്‍ നിന്ന് ന്യൂന പക്ഷങ്ങള്‍ക്ക്, പ്രത്യേകിച്ച് മുസ്ലിംങ്ങള്‍ക്ക് നേരിട്ട സത്വ പ്രതിസന്ധി ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുകയും എല്ലാവരും ഒന്നായി ജീവിക്കുന്നതിലെ ആവശ്യകത പറയുകയും അതിന്റെ മനോഹാരിത എടുത്തു കാണിക്കുകയും ചെയ്യുന്നുണ്ട് നോവലിസ്റ്റ്.
'ആരെയാപ്പോ തെറ്റ് പറയ്യ്യ, നാനൂറോളം വര്‍ഷങ്ങള്‍ ആരാധനയ്ക്കായി ഉപയോഗിച്ചിരുന്ന മ്മളെ പള്ളി മതഭ്രാന്ത് തലേ കേറിയ ഒരു കൂട്ടം ആളോള് തച്ചു തകര്‍ത്തേന് ശേഷാ നാടിന് ഇങ്ങനെയൊരു ദുസ്ഥിതി കൈവന്നത്.'
'നാനൂറ് വര്‍ഷക്കാലം ആരാധനക്കായി ഉപയോഗിച്ചിരുന്ന പള്ളിയ്ക്ക് അവകാശവാദം ഉയര്‍ന്നപ്പോള്‍ അത് തടയാന്‍ നമ്മുടെ ഭരണകൂടത്തിന് കഴിയാതെ പോയതെന്തുകൊണ്ടാണ്? ആ തകര്‍ച്ചയില്‍ നിലം പൊത്തിയത് ഭാരതത്തിന്റെ സാംസ്‌കാരിക പൈതൃകമായിരുന്നില്ലേ?' എന്നൊക്കെയുള്ള പ്രസക്ത ചോദ്യങ്ങള്‍ എഴുത്തുകാരന്‍ കഥാപാത്രങ്ങളിലൂടെ ചോദിക്കുന്നുണ്ട്.
'വീടിന് പുറത്ത് നില്‍ക്കുമ്പോള്‍ പലതും അവ്യക്തമായി തോന്നാം. വീടിന് അകത്ത് വരുമ്പോഴാണ് എന്താണ് വീടെന്ന് മനസ്സിലാകുന്നത്. സിമന്റും കമ്പിയും ജനലുകളും മാത്രമല്ല വീടിനെ മനോഹരമാക്കുന്നത്. അതിനുള്ളിലെ മനുഷ്യരുടെ പരസ്പര സ്‌നേഹത്തോടെയും വിശ്വാസത്തോടെയുമുള്ള ജീവിതമാണ്. പരസ്പര വിശ്വാസം അതാണെല്ലാം. നമ്മുടെ രാജ്യത്ത് ഇന്നില്ലാതെയാകുനനതും അതാണ്.' നോവലിസ്റ്റിന്റെ വിവേകമാണ് ഇങ്ങനെ സംസാരിപ്പിക്കുന്നത്.
'ഇതെന്റെ മാതൃരാജ്യമായിട്ടും, ഞാന്‍ പിറന്ന മണ്ണായിരുന്നിട്ടും ആരെയാണ് ഞാന്‍ പേടിക്കുന്നത്. ഇത് ഒരു ഷമീമിന്റെ മാത്രം പ്രശ്‌നമാണോ? ഇവിടെ ജീവിക്കുന്ന എല്ലാ ന്യൂനപക്ഷങ്ങളിലും അങ്ങനെയൊരു അരക്ഷിതാവസ്ഥ നിഴലിട്ടുനില്‍ക്കുന്നുവോ?' ഈ ചോദ്യമാണ് ഏറ്റവും പ്രസക്തമായി നോവലിസ്റ്റ് ഉന്നയിക്കുന്നത്.
'ഹിന്ദുവിന്റെ പട്ടങ്ങളും മുസല്‍മാന്റെ പട്ടങ്ങളും കൈകോര്‍ത്താല്‍ പിന്നെയവിടെ വര്‍ഗ്ഗീയ കലാപങ്ങളായി.' പട്ടങ്ങള്‍ക്ക് വരെ ഭ്രാന്താണ്. മതഭ്രാന്ത്. എന്ന് പറയുന്ന എഴുത്തുകാരന്‍ പക്ഷെ ആ താളത്തിനൊത്ത് തുള്ളാന്‍ തയ്യാറല്ല. തന്റെ പ്രിയപ്പെട്ട കഥാപാത്രമായ ഷമീം അഹമ്മദിലൂടെ നോവലിസ്റ്റ് പറയിക്കുന്നത് കേള്‍ക്കുക.
'ഈ വൈരം സ്വാതന്ത്ര്യാനന്തര ഭാരതത്തിലെ കാന്‍സറാണ്. അതില്ലാതാകണം. അത് നേര്‍ത്തുവരണം. പരസ്പരം ഇടപഴകാനും ഉള്ളുതുറക്കാനുമുള്ള അവസരങ്ങള്‍ ഉണ്ടാകണം. അതിന് ഷമീം അഹമ്മദെന്ന ഞാന്‍ മാജിയെ സ്‌നേഹിച്ച തീരൂ. മാജിയറിയണം. മതത്തിനപ്പുറത്ത് മനുഷ്യര്‍ തമ്മിലൊരു ആത്മബന്ധമുണ്ടെന്ന്. ആ ഇഷ്ടം അവര്‍ തിരിച്ചറിയണം. അവരെ കാണുമ്പോള്‍ ഉമ്മയെയാണ് ഓര്‍മ്മ വരുന്നത്. അമ്മയെപ്പോലെ അവരെയും എനിക്ക് സ്‌നേഹിക്കണം. താലോലിക്കണം. ഒഴിവുകിട്ടുമ്പോഴൊക്കെ അവരുടെ തിണ്ണയില്‍ പോയി ഇരിക്കണം. അയല്പക്കത്തെ സരസ്വതിയമ്മക്ക് ഇടയ്ക്കിടെ വെറ്റിലയും അടക്കയും ചെറിയ ഉരലിലിട്ട് കുത്തിക്കൊടുക്കാറുള്ള പോലെ.'
മതസൗഹാര്‍ദ്ദത്തിന്റെ ഭംഗിയും അതില്ലാതാവുന്നതിലെ ഭീകരതയും ഒരുപോലെ വരച്ചു കാണിക്കുന്ന നോവലാണ് ബ്രാഹ്മിണ്‍ മൊഹല്ല. പലരും പറയാന്‍ മടിച്ചു നിന്ന കഥയും കാര്യങ്ങളും ഏറെ തന്റെടത്തോടെയും ഭംഗിയോടെയും അവതരിപ്പിക്കുന്നുണ്ട് സലിം അയ്യനത്ത്.
വിദ്യാഭ്യാസം
===========================================================
രണ്ടാം കംപാര്‍ട്‌മെന്റില്‍ കയറുന്ന വായനക്കാരന്‍ വിദ്യാഭ്യാസ കച്ചവടത്തിന്റെ നീരാളി പിടിത്തത്തില്‍ പെട്ടു പോകുന്ന ഒരു നല്ല അധ്യാപകന്റെ അവസ്ഥ കാണാനാകും.
'പണമുണ്ടാക്കാന്‍ ഏറ്റവും നല്ല മാര്‍ഗ്ഗം വിദ്യാഭ്യാസമേഖലയിലും ആരോഗ്യമേഖലയിലും പണമിറക്കുന്നതാണ്. നെയ്യപ്പം തിന്നാല്‍ രണ്ടുണ്ട് കാര്യം എന്ന് പറഞ്ഞുകേട്ടിട്ടില്ലേ? ലാഭവും കൊയ്യാം, സമൂഹത്തിലൊരു മാന്യതയും കൈവരും.' ഈ അവസരത്തിലേക്ക് മതങ്ങളുടെ നിഴല്‍ കൂടെ കൊണ്ടുവന്നാലോ?
'ഓരോ വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനവും അവരവരുടെ സമുദായങ്ങളെ ഉദ്ധരിക്കാനെന്ന വ്യാജേന നടത്തുന്ന വ്യവസായ സ്ഥാപനങ്ങളാണ്. എത്ര മാത്രം സഹിഷ്ണുത നിലനിര്‍ത്താനാകും ഈ സ്ഥാപനങ്ങള്‍ക്ക്? എന്നാല്‍ സമുദായത്തെ ഉദ്ധരിക്കുന്നുണ്ടോ ഈ പണംതീനി പരിഷകള്‍?'
'ഓരോ സ്‌കൂളിന്റെയും അകത്തളങ്ങളില്‍ രഹസ്യങ്ങള്‍ താളം കെട്ടി നില്‍ക്കുന്നു. ആ രഹസ്യങ്ങള്‍ സൂക്ഷിക്കുക എന്നതാണ് മാനേജ്‌മെന്റിന്റെ താല്പര്യം' അവര്‍ക്ക് മാത്രമാണ് പ്രമോഷനും ഇന്‍ക്രെമെന്റും. പ്രവൃത്തി പരിചയത്തിനും ആത്മാര്‍ത്ഥതക്കും വില.... 'മണ്ണാങ്കട്ട.'
'ഒരധ്യാപകന് ലക്ഷക്കണക്കിന് രൂപയുടെ സമ്പാദ്യമോ വലിയ ബാങ്ക് ബാലന്‍സുകളോ കാലം കരുതിവെച്ചിട്ടുണ്ടാകില്ല. അധ്യാപകരുടെ സമ്പത്ത് അവര്‍ അടവിരിച്ചിറക്കുന്ന കുട്ടികളാണ്.' നല്ല ഒരധ്യാപകനാകാന്‍ ഷമീം അഹമ്മദ് കിണഞ്ഞു പരിശ്രമിക്കുന്നുണ്ട്. പക്ഷെ, നന്നാവാന്‍ സമ്മതിക്കാത്തതാണ് സാഹചര്യങ്ങള്‍. മാഫിയാ സംഘങ്ങളെപ്പോലെ പെരുമാറുന്ന വിദ്യാഭ്യാസ കച്ചവടത്തിന്റെ ഉള്ളുകള്ളികളിലേക്ക് വെളിച്ചം വീശുന്ന നോവലാണ് ബ്രാഹ്മിണ്‍ മൊഹല്ല. നമ്മുടെ നാട്ടിലും ഈ വിദ്യാഭ്യാസ കച്ചവടം രക്ഷിതാക്കളെ കാര്‍ന്ന് തിന്നുന്നുണ്ട്.
പ്രണയം
==================================================================
പ്രണയമാണ് ഈ നോവലിന്റെ മൂന്നാം കംപാര്‍ട്‌മെന്റില്‍ ഉള്ളത്. സലിം അയ്യനത്തിന്റെ എഴുത്തില്‍ പ്രണയം ഒരു പ്രധാന ഘടകമാണ്. ബ്രാഹ്മിണ്‍ മൊഹല്ലയിലും അതിന് മാറ്റമില്ല. മൂന്ന് പ്രണയഭാവങ്ങളാണ് ഈ നോവലില്‍ സലിം വരച്ചു കാണിക്കുന്നത്. കൃഷ്ണപ്രിയയുമായുള്ള നൈര്‍ മല്യമുള്ള പ്രണയം.
'ചിലപ്പോള്‍ നിന്റെ മതം മാറാന്‍ അവര്‍ നിര്‍ബന്ധിക്കും. നിന്നെ ഇങ്ങനെ ചന്ദനക്കുറി തൊട്ട് തുളസിക്കതിര്‍ ചൂടി കാണുന്നതാണെനിക്കിഷ്ടം.' തന്റെ പ്രണയിനിയെ പൂര്‍ണ്ണമായി ഉള്‍ക്കൊള്ളുന്ന കാമുകനാണ് ഷമീം അഹമ്മദ്. 'തേജാഭായിയെന്ന രാജപുത്രകുമാരിയെ അക്ബര്‍ ചക്രവര്‍ത്തിക്ക് പ്രണയിക്കാമെങ്കില്‍ എന്തുകൊണ്ട് കൃഷ്ണപ്രിയയെ ഷമീം അഹമ്മദിന് പ്രണയിച്ചുകൂടാ?' എന്നവന്‍ ചോദിക്കുന്നുണ്ട്. 'അവള്‍ കൈകൂപ്പി നില്‍ക്കുമ്പോള്‍ അറിയാതെ അവല്‍ക്കരികിലിങ്ങനെ നില്‍ക്കും. അവളുടെ കുഞ്ഞു ചെവിയോട് ചേര്‍ന്ന ചെമ്പിച്ച സുവര്‍ണ്ണരോമങ്ങളും നോക്കിയങ്ങനെ. എനിക്ക് പ്രണയമെപ്പോഴും ഒരു തരം പ്രാര്‍ത്ഥനയാണ്' എന്ന് മറ്റൊരു കഥാപാത്രത്തെക്കൊണ്ട് പറയിക്കുമ്പോഴും സ്ഥായീ ഭാവം പ്രണയത്തിന്റെ നൈര്‍മ്മല്യമാണ്. ഈ നൈര്‍മ്മല്യമുള്ള പ്രണയത്തിന്റെ കടയ്ക്കലാണ് മത സംഘര്‍ഷം കത്തി വെച്ചത്. കാരണം, 'സത്യത്തില്‍ ഓരോ പ്രണയവും ഓരോ സംസ്‌കാരത്തോട് തോന്നുന്ന ഇഷ്ടമല്ലേ?' പ്രണയമെന്നാല്‍ സ്‌നേഹത്തിന് വേണ്ടി പിരിയുക കൂടിയാണെന്ന് നോവലിസ്റ്റ് എടുത്തു പറയുന്നു.
'പ്രണയത്തെ സത്യമായിക്കണ്ടിരുന്ന സമൂഹം ഒറ്റ നിമിഷം കൊണ്ടല്ലേ വഴിമാറി ചിന്തിച്ചത്. എങ്ങനെയാണ് പ്രണയം ഭീകരതയുടെയും ലൗജിഹാദിന്റെയും ഭാഗമായി എന്നതിനുള്ള ജീവിക്കുന്ന രക്തസാക്ഷികളാണ് ഞാനും നീയും.' എന്ന് തിരിച്ചറിഞ്ഞ കൃഷ്ണപ്രിയയും ഷമീമും വേര്‍പിരിയുന്നുണ്ട്. എങ്കിലും മനസ്സിലെ പ്രണയം നില നില്‍ക്കുന്നു. 'തന്റെ ഹൃദയത്തിന്റെ ഭാഗമായി ഒരാളെയാണ് പോലീസ് അറസ്റ്റ് ചെയ്തുകൊണ്ട് പോകുന്നത്.' എന്ന് ചിന്തിക്കുന്ന കൃഷ്ണപ്രിയയുടെ ഉള്‍ത്തുടിപ്പുകള്‍ വായനക്കാരുടേത് കൂടിയാവും. പക്ഷെ, 'ഷമീം ഭയപ്പെടരുത്. നീതിപീഠത്തിലുള്ള വിശ്വാസം രാജ്യത്തെ പൗരന് നഷ്ടപ്പെട്ടുകൂടാ. ആയിരം കുറ്റവാളികള്‍ രക്ഷപ്പെട്ടാലും ഒരു നിരപരാധിയും ശിക്ഷിക്കപ്പെടരുതെന്ന നിയമത്തില്‍ വിശ്വസിക്കുക.' എന്ന് അവനെ ധൈര്യപ്പെടുത്താനാണ് കൃഷ്ണപ്രിയ ശ്രമിക്കുന്നത്.
'പരിഗണനയാണ് സ്‌നേഹത്തിന് നിദാനം. താന്‍ പരിഗണിക്കപ്പെടുന്നു എന്നതില്‍ നിന്നാണ് സ്‌നേഹം മഴയായി പെയ്‌തൊഴിയുന്നത്. ഒരു പ്രണയ പരാജയത്താല്‍ അവസാനിക്കുന്നതല്ല ജീവിതമെന്ന വലിയ പ്രഹേളിക.' എന്ന് തിരിച്ചറിഞ്ഞ നായകന്‍ മാംസ നിബന്ധമായ ഒരു പ്രണയത്തിലേക്കും വഴി മാറുന്നുണ്ട്. സന്ദര്‍ഭവശാല്‍ അത് അദ്ദേഹം പഠിപ്പിക്കുന്ന സ്‌കൂളിലെ മുതിര്‍ന്ന ഒരധ്യാപികയോടായിരുന്നു. 'അവസരങ്ങള്‍ക്കൊത്ത് ഞാനും മാറുകയാണ്. ഒരു പ്രണയം മരിക്കുമ്പോള്‍ മറ്റൊരു പ്രണയം പിറവികൊള്ളുകയാണ്.യഥാര്‍ത്ഥ പ്രണയമാണെന്ന് ഞാന്‍ അഭിനയിക്കുകയാണ്. ജീവിതം തന്നെ ഒരു തരം അഭിനയമല്ലേ?' എന്ന് ഷമീം തിരിച്ചറിയുന്നുണ്ട്. ഈ അവസരത്തില്‍ പ്രണയത്തിന്റെ മറ്റൊരു ഭാവത്തെയാണ് എഴുത്തുകാരന്‍ മുന്നോട്ട് വെക്കുന്നത്. ഇവിടെ എഴുത്തുകാരന്‍ വായനക്കാരുടെ ശ്വാസമിടിപ്പ് കൂട്ടുന്നുമുണ്ട്. ഉദാഹരണങ്ങള്‍ നോക്കുക.
'വികാരങ്ങളെ ഇളക്കിയെടുത്ത് കടല്‍ തിരമാലകളായ് മുറിയാതെയെത്തുന്ന വികാരത്തള്ളിച്ചയായിരിക്കണം ഓരോ പ്രണയവും. പ്രാപിച്ചുകഴിഞ്ഞാല്‍ തീരുന്നതാവരുത് പ്രണയമെന്ന വികാരം. കാമിക്കുന്നതിലല്ല പരമമായ ആനന്ദം. കാമിക്കുന്നതിന് മുന്‍പുള്ള അനര്‍ഘ നിമിഷങ്ങളിലാണ് സുഖത്തിന്റെ പാരമ്യം. ഇന്ദ്രിയസ്പര്‍ശനങ്ങള്‍ക്കപ്പുറത്ത് ആത്മാവുകള്‍ തമ്മിലുള്ള കൂടിച്ചേരലാണ് ഓരോ പ്രണയവും.'
'പുരുഷനെയറിഞ്ഞ സ്ത്രീയുടെയും സ്ത്രീസ്പര്‍ശമാഗ്രഹിക്കുന്ന പുരുഷന്റെയും കിതപ്പുകള്‍ ട്രെയിനിന്റെ വേഗതയില്‍ അലിഞ്ഞു ചേര്‍ന്നു.'
'ദീര്‍ഘനിശ്വാസങ്ങള്‍ക്കിടയില്‍ അവര്‍ കണ്ണുകള്‍ ഇറുകെ പൂട്ടിയപ്പോള്‍ ഒരു തീവ്രവാദിയായ് ഞാന്‍
അതിരുകള്‍ ഭേദിച്ചുകൊണ്ടിരുന്നു.'
'കാമത്തെ ഉപേക്ഷിച്ച് പ്രണയത്തെ സ്വീകരിക്കുമ്പോള്‍ മാത്രമേ ഞാനൊരു സാത്വികനാകൂ എന്നറിയാഞ്ഞിട്ടല്ല. പക്ഷെ ഷേര്‍ളി ടീച്ചര്‍ എന്റെ ശരീരത്തിന്റെ ഇച്ഛയായി തീര്‍ന്നിരിക്കുന്നു.'
മൂന്നാമത്തെ പ്രണയം വിവാഹം കഴിച്ച തന്റെ ഭാര്യ ഷഹനാസിനോടാണ്. ഇവിടെ ഷമീമിന് ഷഹനാസിനോടുള്ള പ്രണയത്തെ ഷഹനാസിന്റെ തിരിച്ചുള്ള പ്രണയം പരാജയപ്പെടുത്തുന്നുമുണ്ട്. പ്രണയമെന്നത് കടമയും കാത്തിരിപ്പും ചേര്‍ന്നു നില്‍ക്കലുമാണെന്ന് ഓര്‍മിപ്പിക്കുന്നു.
ഈ മൂന്ന് പ്രണയങ്ങള്‍ മൂന്ന് വ്യത്യസ്ത മതവിഭാഗങ്ങളില്‍ പെട്ടവരായത് തികച്ചും ആകസ്മികമാവാന്‍ വഴിയില്ല. ഷമീമിനെ ഭാരതത്തിന്റെ സംസ്‌കാരത്തിന്റെ പ്രതിനിധിയായി നാം സ്വീകരിച്ചാല്‍ വിവിധ മതങ്ങളോടുള്ള അതിന്റെ ഉള്‍ച്ചേരലായും ഈ നോവലിലെ പ്രണയത്തെ വായിച്ചെടുക്കാം.
യാത്ര
==============================================================
ഇതൊരു യാത്രയുടെ പുസ്തകമാണ്. 'സ്ഥലങ്ങളും വസ്തുക്കളും പിറകോട്ടോടുന്നത് നമ്മള്‍ മുന്നോട്ട് ഗമിക്കുമ്പോഴാണ് എന്ന അറിവായിരുന്നു യാത്രയെക്കുറിച്ചുള്ള ഒരാളുടെ ആദ്യത്തെ അറിവ്.'
'യാത്ര എപ്പോഴും പുതിയ അനുഭവങ്ങളെ സൃഷ്ടിക്കണം. കാഴ്ചകളെ ദര്‍ശനങ്ങളാക്കി മാറ്റണം.' 'യാത്രക്കാരന്‍ ഭ്രമാത്മക കാഴ്ചകളില്‍ അഭിരമിക്കാന്‍ പാടില്ല.'
'കേരളമെന്ന വാലറ്റത്ത് നിന്നും ഡല്‍ഹി എന്ന തലച്ചോറിലേക്കുള്ള രക്തപ്രവാഹം ഇതാ ഈ യാത്രയിലൂടെ സമാരംഭിക്കുന്നു.' 'യാത്ര എപ്പോഴും പ്രിയപ്പെട്ടവരെ ഓര്‍മ്മിപ്പിക്കും. പുറത്തെ കാഴ്ചകള്‍ ഓര്‍മ്മകള്‍ക്കൊരു കൂട്ടായിത്തീരും. കാറ്റും കോളും മഴയും ഓര്‍മ്മകളും ഒന്നായിത്തീരുന്ന സഫലമീയാത്രയാണ് ജീവിതം.'
എന്നൊക്കെ പറയുന്ന നോവലിസ്റ്റ് പക്ഷെ താന്‍ നോവലിന്റെ കഥ പറയാന്‍ യാത്രയെ തിരഞ്ഞെടുത്ത കാരണം നമ്മെ ചിന്തിപ്പിക്കും.
'ഒരു യാത്രക്കാരന്‍ പാലിക്കേണ്ട മര്യാദകളില്‍ പ്രധാനം തന്റെ സഹയാത്രികരുടെ മനസ്സറിയുക എന്നതാണ്. മറ്റുള്ളവര്‍ക്ക് ശല്യമാകാതിരിക്കുക എന്നൊരു തിരിച്ചറിവെങ്കിലും മനുഷ്യന് ഉണ്ടായിരുന്നെങ്കില്‍ ആരെയും സ്‌നേഹിക്കാനാവില്ലെങ്കിലും വെറുപ്പിക്കാതെയിരിക്കുക.'
ഒരു ദേശത്തെ സഹജീവികളെന്ന നിലയില്‍ നാമെല്ലാം സഹയാത്രികരാണ്. മറ്റുള്ളവരുടെ വിശ്വാസങ്ങളെയും ആചാരങ്ങളെയും സ്‌നേഹിക്കാന്‍ കഴിയില്ലെങ്കിലും, വെറുക്കാതിരിക്കുക, എതിര്‍ക്കാതിരിക്കുക എന്ന സഹിഷ്ണുതയുടെ പാഠമാണ് ഈ കംപാര്‍ട്‌മെന്റില്‍ കയറുന്നവര്‍ക്ക് ലഭിക്കുക.
ഈ യാത്രയില്‍ കണ്ണ് തുറന്നാല്‍ പലതും കാണാം. ട്രെയിനില്‍ യാത്ര ചെയ്യുന്ന ഒരാള്‍ക്ക് അതിന്റെ ഇരു വശത്തും കാണുന്നത് വ്യത്യസ്തമായ കാഴ്ചകളായിരിക്കും. സാമ്പത്തികമായും സാംസ്‌കാരികമായും ഒക്കെ. യാത്രക്കാരന്റെ മനോഭാവവും പ്രധാനമാണ്. 'ഈ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ഒരു കിലോമീറ്റര്‍ ചുറ്റളവില്‍ താമസിക്കുന്ന നിനക്ക് ഇന്നേ വരെ ഹനുമാന്‍ ടില്ലയുടെ അകത്തളങ്ങളിലെ മനോഹരമായ കൊത്തുപണികളുള്ള ക്ഷേത്രങ്ങള്‍ ദര്‍ശിക്കാനാകാത്തതും എന്നാല്‍ രണ്ടായിരം കിലോമീറ്റര്‍ ദൂരെയുള്ള എനിക്കതിന് സാധിക്കുന്നതും എന്തുകൊണ്ടായിരിക്കാമെന്ന് എപ്പോഴെങ്കിലും അമന്‍ ചിന്തിച്ചിട്ടുണ്ടോ?' എന്ന ശക്തമായ ചോദ്യം നോവലിസ്റ്റ് ഉന്നയിക്കുമ്പോള്‍ വര്‍ഗ്ഗീയ വിഷജന്തുക്കളുടെ വായടഞ്ഞു പോകുമെന്നുറപ്പ്.
'ആര്‍ക്കുവേണ്ടിയെന്നറിയാതെ സ്വയം വെട്ടിമരിക്കാനാണോ ബ്രിട്ടീഷുകാരുടെ അടിമത്തത്തില്‍ നിന്ന് രാജ്യം സ്വാതന്ത്ര്യം നേടിയത്? ഇതിലും ഭേദം പാരതന്ത്ര്യം തന്നെയായിരുന്നു.' എന്ന് ചരിത്രത്തിലേക്ക് ഒരു എത്തിനോട്ടവും നോവലിസ്റ്റ് നടത്തുന്നുണ്ട്. 'ഷമീം, ഞാന്‍ കരുതിയ പോലെയൊന്നുമല്ല. ജാതിയും മതവുമൊന്നും ഇവരുടെ അജണ്ടയേ അല്ല. അതൊക്കെ ചില നിഴല്‍രൂപങ്ങള്‍ മാത്രം. വലിയ കലാപങ്ങള്‍ സൃഷ്ടിച്ച് രാജ്യത്തിനകത്ത് അരാചകത്വമുണ്ടാക്കുകയും അതിലൂടെ ഇന്ത്യയുടെ സാമ്പത്തിക സ്രോതസ്സുകളെ അട്ടിമറിക്കുക എന്നത് മാത്രമാണ് അവരുടെ ലക്ഷ്യം.' എന്ന് എഴുതുമ്പോള്‍ നോവലിസ്റ്റ് ഒരു രാഷ്ട്രീയ കുറ്റാന്വേഷകനാവുന്നുമുണ്ട്.
'ഗല്ലികളില്‍ നിന്ന് ഗല്ലികളിലേക്കുള്ള പ്രയാണം. ഓരോ ഗല്ലികളും ഓരോ മതവിഭാഗങ്ങള്‍ക്ക് തീറെഴുതി കൊടുത്തിരിക്കുന്നു. എന്റെ രാജ്യത്തിന്റെ സ്വാതന്ത്ര്യം.' അതെ, ബ്രാഹ്മിണ്‍ മൊഹല്ല എന്നത് ഇന്ത്യയുടെ ഒരു ചെറിയ പരിച്ഛേദം തന്നെയാണ്. അതിലൂടെയുള്ള യാത്ര ഇന്ത്യയുടെ ആത്മാവിനേറ്റ മുറിവുണക്കാനുള്ളത് കൂടിയാണ്. 'സ്വന്തം രാജ്യത്തെ അതിരറ്റു സ്‌നേഹിക്കാതെ നിന്റെയുള്ളിലെ വിശ്വാസം പൂര്‍ണ്ണമാകില്ല' എന്ന പ്രവാചകന്റെ സഹിഷ്ണുതയുടെ ഉദ്‌ബോധനം ചേര്‍ത്തതിലൂടെ നോവലിന് വേറിട്ടൊരു മാനം നല്‍കുന്നത്തില്‍ നോവലിസ്റ്റ് വിജയിക്കുന്നു.
കംപാര്‍ട്‌മെന്റുകള്‍ക്കപ്പുറത്ത്...
============================
കഥയും കഥാപാത്രങ്ങളും വായനയെ സമ്പുഷ്ടമാക്കുമ്പോഴും ജിജ്ഞാസയോടെ നോവല്‍ വായിച്ചവസാനിക്കുമ്പോഴും ചില കരുതലുകള്‍, അല്ലെങ്കില്‍ മാറ്റങ്ങള്‍ ആവാമായിരുന്നു എന്ന് തോന്നി.
കൃഷ്ണപ്രിയയും ഷമീമുമായുള്ള പ്രണയം കുറച്ചു കൂടെ വേണമായിരുന്നു എന്ന് മനസ്സ് ആഗ്രഹിച്ചു. (ദില്‍ മാംഗേ മോര്‍!) ഷമീമും ഷേര്‍ളി മേഡവുമായുള്ള പ്രണയം മാംസനിബന്ധം മാത്രമായത് ഷമീം എന്ന അധ്യാപകന്റെ വ്യക്തിത്വത്തിലേക്ക് ഒരു കരിനിഴല്‍ വീഴ്ത്തുന്നുണ്ട്. കൂട്ടായി ചെയ്യുന്ന ഒരു കുറ്റത്തില്‍ രണ്ടു പേര്‍ക്കും പങ്കുണ്ടെന്നിരിക്കെ, ഷേര്‍ളി മാഡത്തിന്റെ മനസ്സിലൂടെ ഒരു യാത്ര നടത്താത്തത് മൂലം ആ കഥാപാത്രം ഈ വിഷയത്തില്‍ പ്രതിസ്ഥാനത്താവുന്നുമുണ്ട്. നോവലിന്റെ ക്ലൈമാക്‌സില്‍ തുറുപ്പുചീട്ടായി അവതരിപ്പിച്ച കാര്യം ശരിയായ അന്വേഷണവഴിയില്‍ ആദ്യമേ ഈ കേസിനെ വഴി തിരിച്ചു വിടാന്‍ വ്യക്തമായ തെളിവാകുമായിരുന്നു എന്നിടത്ത് അന്വേഷണ ഉദ്യോഗസ്ഥന്റെ കഴിവ് ചോദ്യം ചെയ്യപ്പെടുന്നുണ്ട്. അവസാനിപ്പിക്കല്‍ അല്പം ധൃതി പിടിച്ചയോ എന്നും തോന്നി. ഇങ്ങനെയൊക്കെയാണെങ്കിലും കഥാപാത്ര സൃഷ്ടിയിലും കഥ അവതരണത്തിലും പശ്ചാത്തല വിവരണത്തിലും എഴുത്തുകാരന്‍ പ്രകടിപ്പിച്ച ക്രിയാത്മകത അഭിനന്ദാര്‍ഹമാണ്. ഒരു ഉത്തരേന്ത്യന്‍ ജീവിതത്തെ അപ്പാടെ വായനക്കാര്‍ക്ക് മുന്‍പില്‍ എത്തിക്കുന്നതില്‍ നോവലിസ്റ്റ് വിജയിക്കുന്നു.
അജ്ഞതയില്‍ അഹങ്കരിക്കുന്നതിലല്ല, സഹിഷ്ണുതയില്‍ കൈ കോര്‍ക്കുന്നതിലാണ് സംസ്‌കാരമിരിക്കുന്നതെന്നും സ്‌നേഹമെന്നാല്‍ ചേര്‍ത്ത് നിര്‍ത്തുന്നത് മാത്രമല്ല വിട്ടു കൊടുക്കുന്നതും കാത്തിരിക്കുന്നതും കൂടിയാണ് എന്നും ഓര്‍മിപ്പിക്കുന്ന ബ്രാഹ്മിണ്‍ മൊഹല്ല പലരും എഴുതാന്‍ വിട്ടുപോയ കാലത്തിന്റെ ചുവരെഴുത്തുകൂടിയാണ്
നിരൂപണം - പോള്‍ സെബാസ്റ്റ്യന്‍
പ്രസാധനം - ഒലിവ് ബുക്‌സ്
വില - 340 രൂപ
പേജുകള്‍ - 266
